HÔM NAY, NGÀY TRUYỀN THỐNG ĐẢO AN BANG

Đảo An Bang (Amboyna Cay) thuộc cụm đảo An Bang (cụm Thám Hiểm) ở vĩ độ 07⁰52’00’’ Bắc, kinh độ 112⁰54’30’’ Đông, là đảo ở thấp nhất về phía Nam trong số 21 đảo có Hải quân Việt Nam đóng giữ ở quần đảo Trường Sa (mũi Cà Mau, cực Nam đất liền Việt Nam ở vĩ độ 8⁰30’ Bắc, cao hơn đảo An Bang khoảng 0⁰40’).

Đảo dài khoảng 220m, chỗ rộng nhất khoảng 100m, diện tích khoảng 16.000m2, nằm theo hướng Bắc – Nam trên một rạn san hô hình nấm. Bờ Tây đảo là một dải cát hẹp, bờ Nam có bãi cát xê dịch theo mùa, từ tháng 4 đến tháng 7 được bồi thành bãi cát dài, từ tháng 8 bãi cát này dịch sang bờ phía Đông. Nền san hô quanh đảo rất hẹp, cách xa đảo chưa đầy 1 hải lý, đáy biển đã sâu hàng ngàn mét. Hầu như quanh năm ở đảo An Bang có sóng lớn, ngay cả trong mùa thời tiết thuận lợi nhất, việc lên đảo An Bang vẫn rất khó khăn, khó nhất trong các đảo ở quần đảo Trường Sa.   

Đảo An Bang tháng 4/1979 - ảnh tư liệu

          Năm 1963, chính quyền Sài Gòn đã cho xây bia chủ quyền Việt Nam ở đảo An Bang, nhưng sau đó không tổ chức đóng quân trên đảo. Đầu năm 1978, Philippines đưa quân chiếm đóng đá An Nhơn (cồn san hô Lan Can, tiếng Anh là Lankiam cay, Philippines gọi là đá Panata), Malaysia cũng đưa nhiều tàu quân sự đến khu vực Nam quần đảo Trường Sa. Quân chủng Hải quân quyết định, phải nhanh chóng đóng giữ tất cả các đảo nổi chưa có lực lượng nào đóng giữ ở quần đảo Trường Sa, là các đảo An Bang, Sinh Tồn Đông, Phan Vinh, Trường Sa Đông.

Đảo An Bang năm 1995 - ảnh tư liệu

          Ngày 10/3/1978, một lực lượng của Trung đoàn 146 (từ ngày 12/2/1979 được nâng cấp thành Lữ đoàn 146), Vùng 4 Hải quân, do Trung đoàn trưởng Cao Ánh Đăng chỉ huy, cùng một phân đội đặc công nước của Lữ đoàn 126, đi trên tàu HQ601 của Lữ đoàn 125 đã ra đóng giữ đảo An Bang. Tháng 11/1978, Hải quân Malaysia đã cho tàu pháo vây ép đảo An Bang liên tục 11 ngày đêm. Nhưng trước thái độ kiên quyết bảo vệ chủ quyền của đơn vị đóng giữ đảo An Bang, đối phương đã phải rút khỏi khu vực.

Đèn biển đảo An Bang được thiết lập năm 1995, độ cao tâm sáng 22,2m, tầm hiệu lực ánh sáng 15 hải lý – ảnh tư liệu

Ở cách đảo Trường Sa 75 hải lý về phía Đông Nam, cách đảo gần nhất là đảo Thuyền Chài 27 hải lý về phía Tây Nam, cách cụm nhà giàn DK1 ở Ba Kè, Vũng Mây… khoảng 70 hải lý về phía Đông, đảo An Bang như cầu nối giữa quần đảo Trường Sa với khu vực nhà giàn DK1 ở thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc. Với vị trí đó, đảo An Bang có vai trò rất quan trọng trong việc phát hiện từ xa, ngăn chặn hoạt động của máy bay quân sự và tàu thuyền nước ngoài xâm phạm chủ quyền của Việt Nam.