Nhớ Bố và hai Anh

  Buổi tối mùa hè ngột ngạt nóng, đứng gió. Bỗng ánh chớp lóe lên, rồi tiếng sét giật kinh hồn. Mưa ập xuống. Điện tắt. Bố lấy đèn pin, mặc áo mưa, đeo cái túi Mẹ khâu bằng vải cũ, bước ra ngoài màn đêm, trong làn nước mưa quất ràn rạt. Vài giờ sau Bố về, trong túi đầy ếch và nhái Bố bắt ở đồng Yên Phúc, đồng Xa La. Dù có áo mưa nhưng người Bố vẫn ướt sũng, những ngón tay Bố nhăn nheo vì ngâm nước. Cũng có khi Anh Tuấn, khi ấy khoảng 14 – 15 tuổi đi bắt ếch với Bố. Ếch chặt miếng để kho, còn nhái mẹ băm nhỏ trộn với lá lốt, làm chả. Trong bữa ăn, Bố hay kể chuyện ngày Bố còn nhỏ, nhỏ như Anh Tuấn khi đó. Mùa gặt, Bố theo người làng lên tận Thái Nguyên gặt lúa thuê. Mùa đông, Bố đi bắt ốc, đánh giậm bắt tép ở những khu đồng trũng, ao. Trời rét cắt da mà vẫn phải lội nước, có khi lạnh quá chim teo đâu mất, Bố kể và cười.
  Năm 1989, Huy Toàn vừa đầy năm, Bố đi xe khách từ Hà Đông vào Tuy Hòa thăm cháu nội. Đến Hương Trà ở Thừa Thiên – Huế, xe bị lật xuống ruộng nước bên đường. Lúc đó Bố đã 65 tuổi, bị người ta dẫm đạp lên, nằm trong nước mãi mới dậy nổi. Lên được đường nhựa, sợ xe khách chạy ẩu, Bố vẫy xe tải xin đi nhờ. Nhưng đến Quảng Nam, xe Bố xin đi nhờ lại bị tai nạn… Khi trở ra, Bố đi tàu hỏa, không đi xe khách nữa.
  Tháng 6/2004, con cháu từ Nha Trang ra Hà Đông. Bố ôm lấy Huy Toàn, ôm lấy Phương Anh, nói vui quá, mà nước mắt Bố giàn giụa. Ai ngờ, chỉ mấy ngày sau Bố đi xa.
 Một sớm mùa hè năm 1994, cả nhà còn đang ngon giấc trong căn nhà ở hẻm nhỏ gần biển Tuy Hòa, bỗng nghe tiếng Anh Tuấn gọi Quân ơi, Tuyến ơi. Mở cửa nhìn ra, ngỡ ngàng thấy Anh Tuấn đang đứng ở cổng. Ngày ấy, Bố thấy vợ chồng con trai chỉ có chiếc giường ọp ẹp, nên mua gỗ, gọi thợ đóng một chiếc giường. Chị Tuyết gửi từ Nga về một chiếc xe Suzuki Birdie 50 cũ, Anh Tuấn sửa lại ngon lành để gửi cho thằng em, lúc đó chỉ có chiếc xe đạp. Có người bạn Anh Tuấn chạy xe tải vào miền Nam, Anh Tuấn gửi chiếc giường Bố đóng và chiếc Suzuki Birdie, Anh cũng theo xe. Xe vào đến Tuy Hòa lúc nửa đêm. Khi đó, nhà em vừa chuyển, Anh có địa chỉ nhưng nhà trong hẻm khó tìm, lại giữa đêm khuya, chẳng có điện thoại để gọi. Anh Tuấn xin anh trực bảo vệ ở cổng trường Ngân hàng bên đường Nguyễn Huệ cho để nhờ cái xe máy và chiếc giường, rồi ngồi chờ trời sáng để đi tìm nhà em…

Anh Tuân không đi bắt ếch với Bố như Anh Tuấn, nhưng hay đi mò trai, mò trùng trục ở sông Nhuệ, đi bắt cua ở đồng Xa La. Từ khi em 10 tuổi, em cũng hay đi mò trai, đi bắt cua với Anh. Sông Nhuệ khi đó còn là dòng nước phù sa màu mỡ, không tù đọng hôi thối như bây giờ. Hai anh em, mỗi đứa ôm một cái chậu đi dưới lòng sông, lấy chân rà, thấy trai thì ngụp xuống móc lên. Để bắt trùng trục thì lội ven bờ sông, dùng cái rổ xúc phù sa lên, chà rửa cho phù sa trôi đi, còn trùng trục hoặc hến ở lại. Chị Tuyết cũng hay đi bắt trùng trục, bắt hến.
Đi bắt cua, hai anh em thường đi ra đồng làng Xa La sau khi ăn cơm trưa. Trời nắng nóng, cua hay ngoi lên bờ. Nhưng cũng có nhiều con chui trong hang sâu ở bờ ruộng. Thấy có “mà”, là đám bùn đùn ra lấp cửa hang, hầu như chắc chắn trong đó có cua cái. Hang không có “mà”, có khi không có cua, mà có chú rắn nước ở trong. Hai anh em đều từng có lần bị rắn nước cắn khi thọc tay vào hang, ngưa ngứa một lúc rồi hết. Bị cua cắp là chuyện quá thường. Cũng có lúc anh em làm cái móc bằng dây thép để móc cua ra, không cần dùng tay thọc vào hang. Nhưng em móc không khéo, hay làm rách con cua, nên vẫn quen dùng tay. Có hôm hai anh em mang theo cái lọ thủy tinh, để bỏ những con cá săn sắt bắt được. Trời nắng nóng, cá săn sắt phun bọt thành cái mái che nắng, rồi núp dưới cái mái bọt. Vọc tay nhanh dưới mái bọt ấy là bắt được chú cá săn sắt. Mang về nuôi, các chú đẹp và chọi hay không kém cá chọi.

Bố và hai Anh đều đã đi xa. Hôm nay là giỗ Bố, con lại nhớ những kỷ niệm xưa. Nhớ khi cả nhà quây quần bên mâm cơm có chả nhái. Nhớ những đêm trời nóng mà mất điện, bố quạt cho con ngủ. Nhớ khi Bố mắng vợ chồng con, chúng mày nuôi con thế nào mà chúng nó gầy như con mắm thế kia. Nhớ khi Anh Tuấn vào Tuy Hòa, đêm ngủ cùng Huy Toàn, lâu lâu cháu lại ngồi dậy nhìn lom lom vào mặt bác, nói bác giống bố cháu i sì. Nhớ khi Anh Tuân vào thăm chúng em ở Nha Trang, lúc đó nhà em chưa sửa lại, chỗ gường Anh nằm bị dột khi mưa, phải lấy áo mưa phủ lên màn…