Việt Nam Cộng hòa, chỉ là chính quyền ngụy

Từ ngày 2/9/1945 đến nay, từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, trên lãnh thổ Việt Nam chỉ có một chính phủ Việt Nam hợp pháp.

Bằng cuộc Cách mạng tháng Tám, dân tộc Việt Nam đã thoát ách cai trị của bọn thực dân, đế quốc, để ngẩng cao đầu trước toàn thế giới, “rũ bùn đứng dậy sáng lòa”.

Bằng cuộc Tổng tuyển cử theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu ngày 6/1/1946, người dân khắp đất nước Việt Nam đã bầu ra Quốc hội của nước Việt Nam thống nhất, đất nước mà trước năm 1945 đã bị thực dân Pháp chia làm ba xứ Bắc kỳ, Trung kỳ, Nam kỳ.

Nhưng bọn thực dân Pháp không từ bỏ dã tâm đô hộ Việt Nam một lần nữa. Dân tộc Việt Nam lại phải chống trả cuộc xâm lược lần thứ hai của Pháp. Trong bối cảnh ấy, thực dân Pháp dựng lên cái gọi là “Quốc gia Việt Nam”, do cựu hoàng Bảo Đại làm quốc trưởng. Do có những kẻ phản quốc như Bảo Đại – Nguyễn Vĩnh Thụy, cuộc Kháng chiến chống Pháp đã gặp thêm khó khăn, phải kéo dài thêm. Ngay cả khi Pháp thua trận Điện Biên Phủ và phải ký Hiệp định Geneve ngày 21/7/1954, rút quân khỏi Việt Nam, đất nước Việt Nam vẫn bị chia cắt làm hai khu vực với giới tuyến quân sự tạm thời là Vĩ tuyến 17, do có “Quốc gia Việt Nam”. Pháp thua, nhưng Mỹ đã nhảy vào. Với cánh cửa là “Quốc gia Việt Nam”, Mỹ đã can thiệp vào Việt Nam. Nếu không có “Quốc gia Việt Nam”, nước Việt Nam đã không bị chia cắt lâu thêm tới 21 năm, đã không phải có được sự thống nhất hiện nay bằng sinh mạng của hàng triệu người, bằng di chứng đau thương do chất da cam dioxin gây ra đối với nhiều thế hệ...  

“Việt Nam Cộng hòa” từ đâu ra? Chính quyền “Việt Nam Cộng hòa” do Mỹ dựng lên, từ chính quyền bù nhìn “Quốc gia Việt Nam”. Bước chuyển từ “Quốc gia Việt Nam” sang “Việt Nam Cộng hòa” là bước chuyển từ làm tay sai cho thực dân Pháp sang làm công cụ cho đế quốc Mỹ.

Xấu mặt làng báo

Một nam một nữ. Một anh là phóng viên có thâm niên kha khá ở cơ quan báo chí loại to nhất nước, đã được giải C Giải báo chí Quốc gia 2015, một chị mới chân ướt chân ráo vào một tạp chí mới được thành lập, của một hiệp hội ít người biết (nhưng hình như chị cũng đã có thâm niên trong lĩnh vực báo chí - truyền thông).
Đều sinh năm 1976, tuổi của nhiều người tài, nhiều người thành đạt trong lĩnh vực báo chí. Nhưng đều coi danh dự cá nhân, đạo đức nghề nghiệp là cái đinh gỉ, anh dùng clip đánh bạc để tống tiền công an, ả dùng bài báo của cơ quan báo chí khác để ép doanh nghiệp đưa tiền.
Một ngày đầu tuần, nghe tin hai phóng viên bị bắt vì tống tiền, ba tay nhà báo đang ba hoa với nhau ở quán cà phê cùng cun cút cắm mặt. 

Khinh!

Nghe cô ấy nói con cô kiếm tiền để làm sạch bãi biển Long Thủy ở Tuy Hòa, mình hơi ngạc nhiên. Rác ở Long Thủy chưa phải là vấn đề bức xúc, để người tận Hà Nội phải sốt sắng tham gia dọn dẹp. Rồi biết thêm là gia đình cô ấy mới mua khu đất ở Long Thủy. À, ra thế. Bãi biển Long Thủy ở thành phố Tuy Hòa, Phú Yên đang có sức hút lớn về du lịch. 
Nghe chị kia nói làm lễ cầu siêu cho liệt sĩ, mình biết ngay ý đồ. Chị ta đã mua cả chục ngàn m2 đất ở chỗ làm lễ cầu siêu, đang chạy để được xây chùa ở đó. Thời nay kinh doanh chùa là có lãi lớn nhất, nhanh nhất. Lợi dụng đức tin tôn giáo, lợi dụng cả sự tri ân liệt sĩ để mưu lợi vật chất, làm gì có chút lòng thành nào. 
Khinh!

Chút buồn từ Khu Tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma

Bùi ngùi, xúc động khi dự lễ khánh thành Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma, công trình được xây dựng từ tấm lòng của hàng triệu người Việt Nam.

Nhưng cũng có chút buồn.  

 Ba năm trước đây, ngày 14/7/2014 tôi đăng Thư ngỏ về Đài tưởng niệm liệt sĩ 14/3/1988 gửi ông Đặng Ngọc Tùng, lúc đó là Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam. Trong thư tôi viết rằng, ngày 14/3/1988 súng đã nổ, đạn địch đã bắn vào bộ đội ta không chỉ ở đá Gạc Ma, mà cả ở đá Len Đao, đá Cô Lin. Những người lính Việt Nam gan dạ, anh hùng đã bảo vệ được đá Len Đao và đá Cô Lin, quân Trung Quốc chỉ chiếm được đá Gạc Ma. Trong ngày 14/3/1988, không phải tất cả 64 liệt sĩ đều ngã xuống ở đá Gạc Ma. Có hai người đã hy sinh trên tàu HQ-605 ở đá Len Đao, đó là Trung úy Phạm Hữu Doan, Thuyền phó tàu HQ-605 và Trung sĩ Bùi Duy Hiển, nhân viên báo vụ tàu HQ-605. Do vậy, nếu đặt tên đài tưởng niệm 64 liệt sĩ là Đài tưởng niệm liệt sĩ Gạc Ma, đó là điều không đúng. Không chỉ không đúng về tên gọi, việc gọi như vậy còn dễ làm sai lệch nhận thức, hiểu biết của nhiều người về sự kiện ngày 14/3/1988, về mặt nào đó là có lỗi với những người đã hy sinh xương máu để bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc. Nói về ngày 14/3/1988, cần nêu đầy đủ các diễn biến ở đá Gạc Ma, đá Len Đao và đá Cô Lin, đặt trong tổng thể Chiến dịch Chủ quyền 1988. Đó là điều cần làm nếu thực sự kính phục, tri ân với những người đã dũng cảm , kiên quyết, hy sinh xương máu để bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc. Tôi đã đề nghị có sự cân nhắc, xem xét lại tên gọi của đài tưởng niệm.

Bây giờ, công trình đã hoàn thành. Mọi người đến đây chỉ nhìn thấy Gạc Ma, chỉ có cái tên Gạc Ma được nhắc đến.

Người trong ảnh đang thắp hương là Thượng úy Nguyễn Sỹ Minh, nguyên trợ lý chính trị Trung đoàn 83 Công binh, Quân chủng Hải quân. Ngày 14/3/1988, anh Sỹ Minh cùng những người còn sống ở Gạc Ma đưa thi thể Trung úy Trần Văn Phương và Hạ sỹ Đậu Xuân Tư cùng những đồng đội bị thương lên chiếc xuồng của E83 công binh, đưa về phía đá Cô Lin. Anh Sỹ Minh nói, nếu hôm 14/3/1988 không có tàu HQ-505 đưa xuồng từ đá Cô Lin đi đón, chưa biết chuyện gì sẽ xảy ra với các anh. Hai người được anh Nguyễn Sỹ Minh nhắc đến nhiều nhất là Đại úy, Anh hùng liệt sỹ Vũ Phi Trừ, thuyền trưởng tàu HQ-604 và Đại tá, Anh hùng Vũ Huy Lễ, thuyền trưởng tàu HQ-505. 

Một năm sau phán quyết vụ Philippiness kiện Trung Quốc: Bỏ phán quyết của PCA vào trong túi

Ngày 12/7/2016 Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) tại La Hay (Hà Lan) đưa ra phán quyết cuối cùng trong vụ Philippines kiện Trung Quốc về các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên biển Đông. Điểm quan trọng nhất trong phán quyết của PCA: Tuyên bố đường chín đoạn hay “đường lưỡi bò” mà Trung Quốc đưa ra ở Biển Đông là không có cơ sở pháp lý, Trung Quốc không có chủ quyền lịch sử tại Biển Đông. Phán quyết này được coi là một thất bại về pháp lý của Trung Quốc, còn tại Philippiness, đông đảo người dân đổ ra đường ăn mừng điều được cho là thắng lợi to lớn của đất nước họ.  

Nhưng sau một năm, bên thắng kiện là Philippines cũng chẳng đòi hỏi thực thi các phán quyết của PCA. Philippiness dưới thời Tổng thống mới Rodrigo Duterte không chỉ tăng cường hệ kinh tế với Trung Quốc, mà còn có ý quay lưng với đồng minh chiến lược là Hoa Kỳ, trong khi có nhiều hoạt động hợp tác quân sự với Trung Quốc. Mới nhất là việc ngày 28/6/2017, Trung Quốc bắt đầu bàn giao cho Philippiness những lô hàng đầu tiên trong gói viện trợ vũ khí trị giá 50 triệu nhân dân tệ (7,37 triệu USD). Có thể ông Duterte có tính toán chiến lược của ông ấy, vì không có chế tài quốc tế để thực hiện phán quyết của PCA. Nhưng theo GS luật Florin Hilbay, một trong những người làm nên chiến thắng pháp lý của Philippines trong vụ kiện Trung Quốc, việc chính quyền của ông Duterte tạm gác phán quyết của PCA để đổi lấy mối quan hệ tốt đẹp hơn với Trung Quốc là lập trường chủ bại.

Trung Quốc luôn công khai phủ nhận phán quyết của PCA, tuy nhiên chắc chắn không có chuyện Trung Quốc không thèm đếm xỉa đến nó. Tuy phán quyết của PCA không có cơ chế chế tài, nhưng nó thể hiện quan điểm luật pháp quốc tế, là một án lệ quốc tế. Từ sau phán quyết, Trung Quốc có xu hướng mềm hóa các hoạt động liên quan đến đòi hỏi chủ quyền, trong khi vẫn tìm cách lôi kéo các nước trong khu vực và có liên can xích lại gần Trung Quốc. Mặt khác, Trung Quốc tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng tại các đảo ở quần đảo Hoàng Sa và các bãi đá bị họ chiếm đóng trái phép và xây dựng thành đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa. Họ cũng tăng số lượng tàu chấp pháp và tàu cá dân binh ở khu vực Trường Sa. Tham vọng và mục tiêu lâu dài của Trung Quốc không hề thay đổi.  

Một trong những nước được lợi nhất từ phán quyết của PCA là Hoa Kỳ, đặc biệt trong lĩnh vực tự do hàng hải. Hoa Kỳ sẽ lợi dụng phán quyết để có thể can dự sâu hơn vào khu vực, lôi kéo các nước Đông Nam Á, trong đó có cả Việt Nam để kìm chế Trung Quốc. Tuy nhiên, quan hệ với Trung Quốc vẫn là ưu tiên hàng đầu của Hoa Kỳ. Dựa và Hoa Kỳ để chống Trung Quốc là sai lầm, ảnh hưởng đến vận mệnh quốc gia.

Các nước ASEAN có xu hướng ủng hộ sự có mặt về quân sự của Hoa Kỳ ở Biển Đông và toàn khu vực. Tuy nhiên phần lớn các nước này, giống như Philippiness, không muốn làm mất lòng Trung Quốc, không muốn đối đầu với Trung Quốc.

Việt Nam hoan nghênh việc PCA đã đưa ra phán quyết cuối cùng trong vụ Philippines kiện Trung Quốc về các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh trên biển Đông vào ngày 12/7/2016 và sẽ có tuyên bố về nội dung phán quyết. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, ông Lê Hải Bình, đã nói rõ như vậy ngày 12/7/2016. Nhưng sau một năm, Việt Nam vẫn chưa đưa ra tuyên bố về nội dung phán quyết của PCA. Có thể cho rằng, điều này có nguyên nhân từ việc nhiều nội dung của phán quyết tuy bất lợi cho Trung Quốc nhưng không hẳn có lợi cho Việt Nam, có nội dung bất lợi cho Việt Nam. Tuy nhiên, một năm qua, Việt Nam vẫn âm thầm, bền bỉ và kiên quyết thực hiện những biện pháp để khẳng định chủ quyền của mình ở Hoàng Sa và Trường Sa. Trong một số trường hợp, Việt Nam tin rằng phán quyết của PCA sẽ là điểm tựa pháp lý cho mình. Vụ Thượng tướng Phạm Trường Long, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc cắt ngắn chuyến thăm Việt Nam vào ngày 18/6 và Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam – Trung Quốc lần thứ 4 tại tỉnh Lai Châu (Việt Nam) và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) dự kiến tổ chức vào các ngày 20/6 đến 22/6 bị hoãn lại, trong khi Việt Nam đang khảo sát, tiến tới hạ đặt giàn khoan ở lô 136.3, thềm lục địa phía Nam Việt Nam là một ví dụ. Nên nhớ, 6 năm trước, ngày 09/6/2011 tàu thăm dò Viking 2 của Việt Nam đang thăm dò địa chấn lô 136.3 thì bị tàu cá số 62226 của Trung Quốc, được sự yểm trợ của 2 tàu ngư chính 311, 303 vào cắt cáp làm gấp khúc 1 cáp, rối 4 cáp của tàu thăm dò.  

http://thiemthu62.blogspot.com/2016/07/phan-quyet-cua-pca-va-he-luy-voi-viet.html

http://thiemthu62.blogspot.com/2016/07/tom-tat-thong-cao-bao-chi-cua-toa-trong.html

Trông đợi gì, luật sư như thế!

          Chiều qua, khi TAND tỉnh Khánh Hòa tuyên phạt Nguyễn Ngọc Như Quỳnh 10 năm tù giam, tôi không giấu nổi nỗi buồn. Buồn và tiếc cho Nguyễn Ngọc Như Quỳnh – Mẹ Nấm.

          Tại sao tôi buồn và tiếc cho Mẹ Nấm, buồn và tiếc những gì, tôi đã (và chỉ) chia sẻ với những người hiểu tôi, hiểu vụ án, biết và hiểu chút gì đó về Mẹ Nấm. Riêng một điều tiếc tôi có thể nói với mọi người, là Mẹ Nấm đã không có được những LS có thể bảo vệ quyền lợi cho cô ấy một cách tốt nhất.  

Có 4 LS đã được TAND tỉnh Khánh Hòa cấp giấy chứng nhận bào chữa cho Mẹ Nấm, là LS Võ An Đôn và LS Nguyễn Khả Thành (Đoàn Luật sư tỉnh Phú Yên), LS Nguyễn Hà Luân và LS Lê Văn Luân (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội). Tại phiên tòa do TAND tỉnh Khánh Hòa mở ngày 29/6, LS Nguyễn Hà Luân vắng mặt. Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đề nghị Tòa hoãn xử để đợi LS Nguyễn Hà Luân có mặt, và cô ấy muốn có thêm LS Hà Huy Sơn (Đoàn Luật sư Hà Nội). Ba LS cũng đề nghị tương tự. Tòa không chấp nhận các đề nghị này, vì LS Hà Huy Sơn thiếu thủ tục để được cấp giấy chứng nhận bào chữa, vắng LS Nguyễn Hà Luân nhưng đã có 3 LS bảo vệ quyền lợi cho bị cáo.  

Phiên tòa bắt đầu lúc 8 giờ ngày 29/6. Thấy LS Lê Văn Luân mặc chiếc áo như trong ảnh, thẩm phán Trần Hữu Viên chủ tọa phiên tòa nhắc nhở LS Luân thực hiện theo quy định của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, để thể hiện sự tôn nghiêm ở chốn công đường: Khi tham gia phiên tòa, LS phải mặc quần âu màu đen, áo sơ mi màu trắng, cà vạt màu xám lông chuột. Nhưng LS Luân vẫn mặc chiếc áo đó, cả trong phiên làm việc buổi chiều của phiên tòa. Một thái độ thiếu chuyên nghiệp, thiếu ý thức với chính thân chủ của mình, như một tín hiệu xấu, rằng LS sẽ cãi chẳng đâu vào đâu.

Nguyễn Ngọc Như Quỳnh bị VKSND tỉnh Khánh Hòa truy tố về tội “Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, theo các điểm a, b, c Khoản 1 Điều 88 Bộ Luật Hình sự. Nguyễn Ngọc Như Quỳnh thừa nhận hành vi của mình đã vi phạm các điểm a, c Khoản 1 Điều 88 Bộ Luật Hình sự. Thân chủ đã thừa nhận như vậy, mà các LS không lựa theo đó để cãi làm sao có lợi nhất cho thân chủ, cứ cãi rằng các hành vi của thân chủ không cấu thành tội phạm được quy định tại Điều 88 Bộ luật Hình sự. Cãi chuyện thân chủ không cần cãi, rỗi hơi thế.  

          Một phiên tòa lẽ ra phải rất căng thẳng, sôi nổi, dự kiến kéo dài hai ngày mà xong trong một ngày. Cũng có mấy lúc mọi người trong phòng xử án được dịp thư giãn, chẳng hạn khi LS Nguyễn Khả Thành tranh luận: “Thấy người ta có bài viết sai thì nhắc nhở, xử phạt ngay chứ, sao cứ để gom lại rồi báo công an? Tôi cho rằng ông Giám đốc Sở Thông tin Truyền thông tỉnh Khánh Hòa là người độc ác.”     

          Thực ra, cũng có lúc LS nói đúng. Như LS Lê Văn Luân nói trong phần thủ tục của phiên tòa, rằng cần có thêm LS, vì ba LS hiện có không đủ khả năng bảo vệ quyền lợi cho Mẹ Nấm.

          Chưa khai cuộc đã nói thua, trông đợi gì!  

Chuyện nửa chỉ vàng ở Campuchia

     Tháng 11/1985, sau một năm học tiếng Khmer, tôi được điều động sang chiến trường Campuchia, công tác tại một xưởng quân giới của Quân đội Nhân dân cách mạng Campuchia, cấp bậc trợ lý 3 (chùm-nuôi-ca bây, nhưng dân Campuchia hay gọi là sạ bây - quan ba). Những sĩ quan công tác trực tiếp trong đơn vị quân đội của bạn như tôi được gọi là cán bộ tăng cường (căm-ma-phíc-ban boòng-caơn). Tôi và Trần Tiến Đạt, một ông bạn cùng khóa ở Học viện Kỹ thuật Quân sự, căm-ma-phíc-ban boòng-caơn tại một tiểu đoàn ô tô - thiết giáp của bạn cùng ở vùng đầm Tuol Kork, Tây Bắc thành phố Phnom Pênh. Một ông bạn đồng khóa nữa ở Học viện Kỹ thuật Quân sự là Nguyễn Hoàng Nguyên làm căm-ma-phíc-ban boòng-caơn tại Cục Công binh quân đội Campuchia. Hàng tháng chúng tôi phải mượn xe đạp hoặc thuê xe đạp ôm, lên Đoàn Chuyên gia quân sự 478 lĩnh lương. Tiền của ba thằng bỏ chung trong một hòm đạn B41.

     Cuối năm 1985, đầu năm 1986, vài tháng sau cuộc đổi tiền, đồng tiền Việt Nam bắt đầu mất giá nhanh chóng. Nhưng mấy thằng trung úy boòng-caơn chúng tôi ở với bạn, ít đi chợ búa, ít thông tin, lúc đó đâu biết chuyện tiền mất giá nhanh. Đến kỳ lĩnh lương thứ ba mới bảo nhau mang tiền 3 tháng lương ra chợ Orussey, đổi lấy tiền Campuchia. Lúc mới sang Campuchia, 1 đồng được hơn 1,2 riel. Lúc bọn tôi mang tiền ra đổi, 3 đồng chưa được 2 riel, coi như mất một nửa tiền! Bảo nhau, biết dại rồi, từ đó cứ lĩnh lương là chịu khó mang đổi ngay ra riel.

     Giữa năm 86, Đạt nghỉ phép về Hà Nội cưới vợ. Tôi và Nguyên cũng xin nghỉ phép, về phụ làm đám cưới cho Đạt, lúc đó ở cùng bố mẹ tại khu tập thể Nguyễn Công Trứ. Đêm tân hôn của Đạt, tôi ngủ cạnh giường cô dâu chú rể, sáng tỉnh dậy thấy hai chân đút trong gậm giường!

     Xong đám cưới Đạt, tôi trở lại Campuchia trước. Khi tiễn tôi, Đạt dặn dò, mày sang đó lĩnh lương, mua vàng ngay nhé! Dặn rất nghiêm túc, như bác Nguyễn Sinh Hùng khuyên chơi chứng khoán.

     Sang Campuchia, tôi lĩnh lương hai thằng (lúc đó Nguyên đi công tác nhiều, cần mang tiền để tiêu, không cất tiền chung nữa), dồn cả hai suất lương thượng úy, cả tiền tích cóp trước đó, mua được cái khoẻn nửa chỉ vàng 98. Vừa sắm khoẻn xong thì được lệnh của Cục Kỹ thuật Campuchia, đi sửa chữa vũ khí cho một số đơn vị ở tỉnh Pursat và  tỉnh Koh Kong.

     Nghĩ chuyến này đi vất vả, động chân động tay nhiều, đeo nhẫn vàng ở tay bị mòn mất (hic), tôi cắt một khuyết nhỏ phía trong nắp túi áo quân phục, bỏ cái khoẻn vào đó. Yên tâm lắm. Mày cứ nằm yên trong đó, chờ thằng Đạt sang tao moi ra khoe cho nó mừng, đỡ nhớ vợ, nhé!

     Trên đường hành quân, tôi ngồi trên đống hòm đồ nghề, dụng cụ ở thùng xe, không ngồi trong ca bin. Lúc đó, trong hàng ngũ bạn có nhiều người tốt, nhưng không ít kẻ múc pi – hai mặt, và cũng có những kẻ không ưa người Việt. Ngồi trong ca bin khó cơ động, có khi không dính đạn bọn Pol Pot phục kích mà lại ăn đạn thằng cùng đi với mình. Cả đoàn hơn 40 người, có mỗi mình là người Việt. Cứ ôm AK ngồi phía trước thùng xe, quan sát tốt, dễ ứng phó…

     Sau một chặng đường dài, đoàn xe dừng nghỉ trưa tại một thị trấn. Trên đường mải quan sát và ngắm cảnh, quên cái khoẻn ở phía ngoài trái tim. Giờ sờ lên, tim vẫn đập nhịp đều, khoẻn không thấy. Bỏ mẹ. Thì ra gió mạnh đập túi áo, cái khuy đứt chỉ rơi mất, nắp túi đập lên đập xuống, cái nhẫn vàng chui ra ngoài từ lúc nào. Biết nói sao với thằng Đạt đây! Cái thằng, trông phong lưu công tử vậy nhưng cũng chưa từng cầm nửa chỉ vàng. Hôm cưới vợ, Đạt đeo nhẫn vào tay vợ mấy lần vẫn rơi, vì nhẫn nó làm ở xưởng tôi, từ vỏ đạn 20 ly, hơi rộng…

     Bần thần một hồi, rồi thử tìm lại, biết đâu. Thế mà thấy thật. Em không rơi xuống đường mà nằm trên tấm vải bạt ở góc thùng xe, vàng chóe. May thế!

     Hôm Đạt sang, nghe tôi kể chuyện, hắn giật luôn cái khoẻn, cất biến. Nói chung, tiếng Khmer đến với với hắn rồi đi nhanh lắm, nhưng hắn giữ vàng hơi bị được!