Chuyện Trường Sa 1988, của người yêu Trường Sa: VII - Đóng giữ đảo Len Đao

Phải mất hơn nửa năm trời, việc đóng giữ đảo Len Đao mới hoàn thành, trước họng pháo của tàu Trung Quốc.

          Từ Đá Đông, tàu HQ 614 hành quân lên phía đảo Sinh Tồn ngay trong đêm 13-3. Nhưng do bị hai Trung Quốc chặn, trưa ngày 14-3 tàu HQ 614 mới đến được đảo Sinh Tồn. Lúc đó, các tàu HQ 604, HQ 605 đã bị bắn chìm, tàu HQ 505 đã lao lên đảo Cô Lin...

          Sáng 15-3, tàu HQ 614 xác định được vị trí tàu HQ 605 chìm ở cạnh đảo Len Đao, thả neo đánh dấu. Trước đó, lực lượng trên tàu HQ 605 đã lên đảo Len Đao củng cố, rồi dùng xuồng và vật nổi bơi về Sinh Tồn. Trong số người đã hy sinh, thi thể Trung úy Phan Hữu Doan (quê Chí Tiên, Thanh Hòa, Phú Thọ, Thuyền phó chính trị tàu HQ 605) được đưa về đảo Sinh Tồn. Anh em nói, trong tàu còn thi thể Trung sĩ Bùi Duy Hiển (quê thị trấn Diêm Diền, Thái Thụy, Thái Bình, nhân viên báo vụ), nhưng anh em chưa đưa thi hài đi được. Ít ngày sau, tàu Đại Lãnh ra cứu hộ, thợ lặn tích cực tìm kiếm trong tàu HQ 605 ở độ sâu 40 mét, nhưng không thấy thi thể anh Hiển. 

Tàu HQ 614 neo gần chỗ tàu HQ 505 ở đảo Cô Lin, lập sở chỉ huy cụm 2 (Sinh Tồn) ngay tại đó. Ít ngày sau, tàu chuyển sang neo cạnh đảo Len Đao. Khoảng mươi ngày sau ngày 14-3, quốc kỳ Việt Nam cắm ở Len Đao sáng 14-3 bị sóng lớn làm trôi, ta tổ chức cắm lại. “Lá cờ bị sóng cuốn trôi, nhưng không biết tại sao, lại trôi về tàu HQ 614 của tôi, lúc buổi trưa”. Đại tá Dân kể. Khi ta đưa cờ lên đảo để cắm lại, Trung Quốc đưa tàu đến sát, đe dọa nổ súng. Mặc cho các họng súng của đối phương đe dọa, quốc kỳ Việt Nam vẫn được cắm lại, tung bay trên đảo Len Đao. Theo Đại tá Dân, Chuẩn Đô đốc Võ Nhân Huân, Phó Tư lệnh Hải quân nói với ông, ở Bảo tàng Quân đội vẫn còn tấm ảnh ông mặc áo ba lỗ có sọc của hải quân, đang cầm cờ để cắm lại ở Len Đao.  

Lúc đó, ta chưa xây dựng được nhà ở Cô Lin và Len Đao, giữ chủ quyền Cô Lin bằng tàu HQ 505, giữ Len Đao bằng cờ cắm trên đó và bằng tàu HQ 614. Thời gian đầu, ở Len Đao chỉ có HQ 614, hai tháng sau có thêm hai tàu cá, dạng tàu cá Hồng Kông. HQ 614 có thuyền trưởng là Đại úy Thành, thuyền phó Lợi và khoảng trên 20 người. Ở cụm Sinh Tồn, Trung Quốc chiếm hai đảo chìm là Huy Ghơ và Gạc Ma, duy trì lực lượng quân sự rất đông. Hai tàu quân sự Trung Quốc luôn áp sát đảo của ta để gây sự, làm cho ta không dựng nhà được. Đồng thời, một tàu pháo của Trung Quốc chạy liên tục giữa Huy Ghơ và Gạc Ma.

Buổi trưa 12-5-1988, tàu Trung Quốc áp sát tàu HQ 614 và hai tàu cá vừa được tăng cường đang ở cạnh đảo Len Đao, khi quân ta chuẩn bị ăn cơm. HQ 614 là tàu vận tải loại 200 tấn, vũ khí chỉ có AK với B40, một khẩu 12 ly 7. Tàu Trung Quốc cũng khoảng 200 tấn, nhưng có pháo 37 ly, súng 14,5 ly, nòng chĩa thẳng vào tàu ta. Binh lính Trung Quốc rất ngạo mạn, đứng hút thuốc, búng tàn thuốc về phía ta, tỏ vẻ khiêu khích. Lúc đó, tàu ta chưa có tăng cường người biết tiếng Trung Quốc, còn tàu nó có người nói tiếng Việt rất sõi. Quân ta hết sức bình tĩnh, mặc cho đối phương khiêu khích. Anh Liên, lính đặc công người Quảng Bình được phân công ôm khẩu B40 nằm trong xuồng, anh em khác mỗi người một khẩu AK, ngồi giả vờ câu cá. “Nếu nó nhảy sang, B40 sẽ bắn vào đài chỉ huy của tàu nó, còn AK cũng bắn mạnh luôn, mình có hy sinh thì nó cũng phải chết bao nhiêu đứa”.Đại tá Dân kể lại, giọng đầy hào sảng…

          Tháng 9-1988, tàu HQ 614 về đất liền, thuyền thưởng, máy trưởng, ông Dân và tập thể tàu được tuyên dương ngay, tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba. Đầu năm 1989, HQ 614 bị mắc cạn ở đảo Thuyền Chài, được tàu Liên Xô tới cứu, nhưng vẫn bị chìm trên đường được kéo về bờ.

Góc xanh của lính đảo Len Đao

          
Khi về đất liền, Đại tá Dân được Đô đốc Tư lệnh Hải quân Giáp Văn Cương hỏi ý kiến về cách tổ chức xây dựng đảo Len Đao. Ở Len Đao có doi cát di chuyển theo mùa, khi thủy triều lên cao nhất là doi cát gần ngập. Đại tá Dân đề nghị, nên dùng tàu kéo một tàu LTM8 (tàu há mồm nhỏ) ra, trên đó có sẵn nhà cao chân và các phương tiện lắp ghép.  Buổi tối mình tập kết cạnh đảo, lúc thủy triều lên cao nhất thì mình đổ bộ, triển khai làm nhà luôn. Tàu Trung Quốc ở ngay đó, nhưng sẽ không kịp phản ứng, không có cớ để đánh mình. Khoảng tháng 10, tháng 11-1988, lúc đó triều cường, việc xây dựng đảo Len Đao được thực hiện thành công. Sau đó, đảo Cô Lin được xây dựng. Cuối năm 1988, Đại tá Dân tham gia đoàn khảo sát độ sâu, dòng chảy, cắm mốc tất cả các vị trí dự định xây dựng ở các đảo chìm Tốc Tan, Tiên Nữ, Núi Le, Đá Tây…