Từ chuyện 5 cân gạo của ông giáo sư

Bữa rồi, có ông phó giáo sư Minh ở học viện chính trị quốc gia nói, lương cơ sở năm 1985 tương đương 60 cân gạo, nay cũng chỉ khoảng 65 cân. Sau 18 năm, lương cơ sở chỉ tăng được tương đương có 5 cân gạo.

Năm 1985, thời đói kém, có gạo đủ ăn là ổn rồi, quy mọi thứ thu nhập ra gạo, cũng hợp lý. Nhưng đến nay còn quy lương ra gạo, cái thứ tư duy, đúng hơn là não trạng cũ mèm.

Giờ bàn chuyện đúng sai của cái so sánh đó. So sánh lương cơ sở 1985 - khi còn bao cấp với lương 2003 - khi trong lương chẳng còn thứ gì bao cấp, thật khập khễnh. Nhưng ông giáo sư đã so sánh, mình cũng thử khập khễnh theo ổng chơi.

Năm 1985, lương cơ sở mua được bao nhiêu cân gạo? Theo Nghị định số 235-HĐBT ngày 18/9/1985, mức lương tối thiểu là 220 đồng/tháng. Giá gạo cung cấp lúc đó là 0,4đ/kg, tức là với mức lương tối thiểu có thể mua 550 cân gạo theo giá cung cấp, quá khủng! Nhưng, đang thời bao cấp, mỗi công chức chỉ được tiêu chuẩn tháng 13- 15 cân gạo, 3 lạng thịt (tương đương 3 cân gạo), vài lạng đường, mấy gam mì chính, mỗi năm chừng 5 mét vải. Tất cả những thứ đó đều được nhà nước bán theo tem phiếu, với giá rẻ như cho. Tính ra, mỗi tháng tiền mua gạo, thịt và các nhu yếu phẩm theo tiêu chuẩn chỉ chừng 20 đồng. Còn lại 200 đồng. Giữa năm 1985, giá gạo chợ tại Sài Gòn là 30 đồng/kg, giá gạo chợ tại Hà Nội chắc chắn không thể thấp hơn. Với 200 đồng, chỉ mua thêm được 7 cân gạo nữa mà thôi. Như vậy, với lương tối thiểu 1985, chỉ mua được không quá 25 cân gạo, làm gì có chuyện mua được 60 cân gạo. Nói có sách, mách có chứng: chỉ thị số 28/CT-UB ngày 20/6/1985 của UBND thành phố Hồ Chính Minh: http://vbpl.hochiminhcity.gov.vn/ViewDocument.aspx?DMS_view=view&DMS_type=2&DMS_key=3866

Lương tối thiểu hiện nay là 1.150.000đ/tháng, mua được bao nhiêu cân gạo? Theo Cục Quản lý giá, giá gạo tẻ thường từ 8.500đ/kg đến 12.500đ/kg, tạm lấy giá ở giữa, là 11.000đ/kg. Vậy với mức lương tối thiểu hiện nay, có thể mua được 100 cân gạo, không phải chỉ mua được 65 cân gạo như ông giáo sư Minh nói. À, cũng có thể ông giáo sư toàn ăn gạo tám, lên quy lương tối thiểu ra gạo tám, chỉ được 65 cân!

Như vậy, lương tối thiểu hiện nay mua được nhiều hơn 75 cân gạo so với lương tối thiểu năm 1985, tức là mua được lượng gạo nhiều gấp 4 lần, không phải chỉ nhiều hơn 5 cân như ông giáo sư Minh nói.

Nếu ông ấy có ý nói rằng bảng lương hiện nay chưa hợp lý, mức lương tối thiểu hiện nay còn thấp, nên so sánh mức lương với thu nhập bình quân đầu người. Năm 1985, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam chỉ khoảng 100 USD, lúc đó tỷ giá VND/USD là 15 VND/1 USD (http://www.ncseif.gov.vn/sites/en/Pages/nhinlaicachdieuhanhty-nd-10779.html), như vậy 1 tháng lương tối thiểu tương đương 15 USD, bằng 15% thu nhập bình quân đầu người. Hiện nay (lấy mức 2012), thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam là 1.540 USD (http://tapchithue.com.vn/doanh-nghiep-thi-truong/156-doanh-nghiep-thi-truong/1644-toan-canh-kinh-te-viet-nam-2013.html), trong khi mức lương tối thiểu chỉ tương đương 50 USD, bằng 3,3% thu nhập bình quân đầu người.

So sánh như vậy, mới thấy lương tối thiểu hiện nay thua xa lương tối thiểu 1985!